Cùng Thủy Nguyễn tiếp tục tìm hiểu về văn hóa Hồi giáo áp dụng trong phạm vi gia đình Hồi Giáo như thế nào nhé!
Contents
Vai trò của phụ nữ và nam giới trong xã hội Hồi giáo
Trong xã hội Hồi Giáo truyền thống, đàn ông luôn luôn được coi là chủ gia đình và là người chính yếu trong gia đình kiếm tiền nuôi vợ con và những thành viên khác trong gia đình thì sống lệ thuộc. Tuy nhiên, mức độ ưu thế của đàn ông cũng còn tùy thuộc vào phong tục tập quán của mỗi quốc gia. Ngày nay Hồi Giáo đã trải rộng khắp nơi trên thế giới và do tác động của xã hội hiện đại thì những quy định trong văn hóa Hồi giáo cũng có nhiều phần thay đổi.
Ví dụ, tại Afghanistan, quyền ưu thắng của đàn ông gần như tuyệt đối vì luật pháp cho phép đàn ông đánh đập đàn bà công khai trên đường phố. Trong khi tại Thổ Nhĩ Kỳ quyền bình đẳng nam nữ đã được luật pháp tôn trọng.
Sự khác biệt này không chỉ diễn ra trên phạm vi các nước khác nhau mà ngay cả trong một đất nước, cũng có sự khác biệt rõ rệt giữa thành thị- nông thôn, giữa gia đình này với gia đình khác.
Trong chuyến đi Pakistan của tôi, anh bạn lái xe có kể, cả gia đình anh ta bao gồm 2 vợ chồng và 4 đứa con, chỉ trông vào số tiền kiếm được của chồng, cô vợ ở nhà nội trợ và chăm sóc con cái. Tuy vậy, với những gia đình, nơi mà cả hai vợ chồng đều được học hành đầy đủ, có địa vị, gia đình có điều kiện thì cả hai vợ chồng sẽ đều đi làm, đi du lịch vòng quanh thế giới. Họ cũng mặc đồ theo xu hướng hiện đại và cư xử rất lịch lãm. Thậm chí, tôi còn có cô bạn Pakistan rất xinh, rất có duyên, làm việc cho chính phủ, cô ấy chẳng quan tâm đến chuyện lấy chồng. Cứ thỉnh thoảng lại làm chuyến vi vu đi nước ngoài du lịch!
Văn hóa Hồi Giáo: Hôn lễ Hồi Giáo
Theo phong tục truyền thống của văn hóa Hồi Giáo, việc kết hôn là do cha mẹ sắp xếp, lựa chọn. Hiện nay, tại các vùng thôn quê của những đất nước Hồi Giáo, việc hôn nhân của con cái hầu như đều do cha mẹ quyết định. Bố mẹ sẽ lựa chọn người bạn đời cho con cái khi họ đến tuổi trưởng thành. Tại thành thị và trong giới học thức, thì có khác biệt, đa phần, giới trẻ, họ có thể tự do lựa chọn người yêu, bạn đời.
Các thanh niên nam nữ Hồi Giáo thường hẹn hò nhau một cách kín đáo. Nói chung, tại các nước Hồi Giáo hầu như không có cảnh trai gái tình tự công khai trên đường phố hay tại công viên. Tuyệt đại các tín đồ Hồi Giáo quan niệm hôn nhân là sự liên kết giữa hai gia đình hơn là sự kết hợp của hai cá nhân. Do đó, lễ cưới được coi là một sinh hoạt đặc biệt của cộng đồng (làng, bộ lạc…) nên mọi người trong cộng đồng đều được mời đến nhà chú rể ăn tiệc vui.
Tuy vậy, cần lưu ý, trong tiệc cưới, hay các sự kiện khác, nam nữ phải ngồi tách biệt ra các khu vực khác nhau.
Nghe bạn của tôi kể, đám cưới của cô ấy diễn ra trong 3 ngày liền. Tiệc cưới được bày từ sáng đến tối trong 3 ngày liên tiếp đó, bạn bè, người thân đến để chúc mừng, dự tiệc, ăn uống, hát hò. Đối với người Đạo Hồi, đám cưới rất quan trọng, nên được tổ chức rất linh đình. Cô dâu, chú rể, sẽ thay nhiều bộ trang phục khi đám cưới diễn ra trong đó có cả trang phục truyền thống và hiện đại. Chính vì đám cưới linh đình thế này, sẽ dẫn đến cảnh nhiều cặp đôi, nhiều gia đình không có điều kiện kinh tế phải vay nợ để tổ chức đám cưới cho đúng theo truyền thống, văn hóa Hồi giáo.
Điều đặc biệt trong văn hóa Hồi Giáo đó là anh em họ thì có thể lấy nhau. Hiện nay, họ vẫn duy trì tập tục đó, những cặp vợ chồng là anh em họ, hoặc có mối quan hệ theo dòng họ. Đã có mấy lần, khách hàng của tôi nói vợ/ chồng của họ là anh họ/ em họ. Điều này làm tôi thắc mắc! Tại sao có thể làm thế? Ít nhất họ cũng phải quan tâm đến gen sinh học, không được kết hôn cận huyết chứ! Và họ nói, không có vấn đề gì cả.
Ngoài ra, đạo Hồi Giáo, văn hóa Hồi Giáo có quy định, đàn ông Hồi giáo được phép lấy đến 4 vợ, miễn là anh ta có khả năng nuôi sống các cô vợ, sắp xếp được chỗ ở khác nhau cho tất cả những người vợ đó.
Thoạt nhìn, chúng ta nghe chừng đó là sự suy đồi đạo đức, là sự trọng nam khinh nữ. Nhưng theo giải thích của những người theo Đạo Hồi, thì đó là một tư tưởng tiến bộ và nhân đạo. Nó giúp cân bằng giới tính vì xưa kia nữ nhiều hơn nam, giúp những người phụ nữ bị cơ nhỡ, không may trở thành góa bụa, có được chồng mới chăm sóc, nuôi dưỡng.
Và mặc dù tôn giáo quy định một người đàn ông được phép lấy 4 vợ nhưng trên thực tế, chuyện này hiếm khi xảy ra. Phần vì do điều kiện kinh tế không cho phép, một vợ không nuôi nổi, nói gì 4 vợ. Hơn nữa, người đàn ông chỉ lấy thêm vợ trong các trường hợp đặc biệt như: Vợ cả không sinh được con, hoặc không sinh được con trai, vợ bị chết hoặc như người đàn ông đó muốn cưu mang, cứu giúp một người phụ nữ trong dòng họ có chồng đã qua đời…
Văn hóa Hồi giáo: Đặt tên cho con
Nếu như bạn từng có kinh nghiệm tiếp xúc với những người Hồi Giáo nhiều, thì các bạn sẽ để ý thấy rất nhiều người Hồi Giáo có những cái tên giống nhau. Ví dụ như: Ali, Mohammed, Muhammed, Hasan…
Lý do ở đây là các tín đồ Hồi Giáo trên khắp thế giới thường đặt tên con bằng tên của giáo chủ Muhammad, các vị vua (Caliphs) kế vị Muhammad như Abu, Umar, Uthman và Ali, các cháu ngoại của Muhammad là Hasan và Husayn. Hoặc bằng các tên ghép với tên Allah của Thiên Chúa như: Abdallah (tôi tớ của Thiên Chúa/Servant of God) Abdul-Rahman (Tôi tớ của Đấng Nhân Lành vô cùng/Servant of the All-Merciful).
Các cô con gái thường được cha mẹ đặt theo tên các bà vợ nổi tiếng của Muhammad như Khadija, Aisha hoặc tên con gái của Muhammad là Fatima.
Nếu bạn tinh ý, bạn chỉ cần nhìn tên của một người, các bạn sẽ đoán biết được, họ mang tôn giáo gì.
Văn hóa Hồi giáo: Tang lễ Hồi giáo
Trong văn hóa Hồi Giáo, không có một nghi lễ tôn giáo nào quy định cho việc mai táng người chết. Các xác chết không được đưa đến nhà thờ hay bất kì nơi thờ phụng nào. Sau khi người xấu số qua đời, người nhà tắm rửa xác chết sạch sẽ, bọc xác bằng vải trắng, cho vào hòm và đem chôn xuống đất. Luật Hồi Giáo cấm thiêu xác chết vì họ tin rằng xác loài người sẽ sống lại trong Ngày Phán Xét Cuối Cùng. Thân nhân của người đã khuất phải kiềm chế cảm xúc, không được gào thét, khóc lóc quá đáng. Họ cho rằng, nếu gào thét, khóc lóc thảm thiết là không tin vào lòng nhân từ vô cùng của Thiên Chúa và không tin rằng sẽ có thế giới khác. Theo đạo Hồi, cái chết chỉ là tạm thời, sự sống mới là vĩnh cửu!
Theo văn hóa Hồi giáo, khi đặt người chết xuống huyệt, phải quay đầu người chết về hướng Thánh địa Mecca.
