Đạo Hồi Giáo, một tôn giáo đã có lịch sử hình thành từ thế kỷ thứ VII với số lượng tín đồ khá đông đảo. Ngày nay số người theo đạo Hồi lên tới hơn 2 tỷ người, họ sống rải rác khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên những hiểu biết về tôn giáo này tại Việt Nam, đại đa số còn khá hạn chế và thường có những suy nghĩ cực đoan về tôn giáo này.
Chính vì vậy, trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ với các bạn về những nét cơ bản trong văn hóa Hồi Giáo. Đây là những thông tin mà mình đã tổng hợp dựa trên các tài liệu khác nhau cũng như những trải nghiệm của chính bản thân mình khi tiếp xúc với người Hồi Giáo.
Xin lưu ý, bài viết này không thể hiện bất kì quan điểm cá nhân nào của mình về vấn đề tôn giáo, đặc biệt là đạo Hồi Giáo. Chúng ta đều biết rằng, bất kỳ tôn giáo chính thống nào, mặc dù có niềm tin khác nhau, cách cầu nguyện, tôn thờ các vị Thánh/ Chúa khác nhau nhưng đều có một điểm chung là hướng con người làm những điều thiện lành, tránh xa cái xấu xa. Mặc dù vậy, thì cái ác luôn tồn tại như một mặt của cuộc sống và có những kẻ xấu đã lợi dụng niềm tin tôn giáo để thực hiện những mục đích xấu xa, gây chia rẽ, chết chóc, chiến tranh. Mình sẽ không đi sâu vào vấn đề này.
Mục đích chính của bài viết này là để bạn đọc có những hiểu biết cơ bản về đạo Hồi Giáo, để từ đó bạn biết cách giao tiếp, ứng xử phù hợp khi làm việc với người Hồi Giáo.
Contents
Tóm lược về lịch sử đạo Hồi Giáo
Đạo Hồi Giáo ra đời trong hoàn cảnh nào?
Vào năm 610 Sau Công Nguyên, một thương gia Ả Rập tên là Muhammad leo lên những ngọn đồi ở phía trên trị trấn Mecca quê hương ông để suy ngẫm và cầu nguyện về tình trạng tôn giáo hỗn loạn xung quanh ông. Sau lần đó, ông cho biết rằng ông đã nhận được một khải tượng kêu gọi ông trở thành một vị tiên tri cho dân chúng. Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của tôn giáo được biết đến là Islam (iss-LAAM) tức là Hồi Giáo, có nghĩa là “quy phục” (Thượng Đế). Một người tin theo đạo Hồi được gọi là Muslim (MUSS-lim), có nghĩa là “người quy phục.”
Kể từ đó, Muhammad nói rằng ông đã nhận được nhiều điều mặc khải cho đến khi ông qua đời gần 25 năm sau đó. Ban đầu ông chia sẻ những điều mặc khải đó với dân chúng trong thị trấn của mình, cảnh báo về những sự phán xét thiêng liêng sẽ xảy đến; hô hào những người nghe ông phải hối cải và đối xử tử tế với những góa phụ, trẻ mồ côi, và người nghèo túng; thuyết giảng về sự phục sinh chung cho người chết và sự phán xét cuối cùng của Thượng Đế.
Sau khi Muhammad mất đi, đạo Hồi Giáo đã được chia thành hai dòng: Dòng lớn nhất được gọi là Sunni (tự cho là tuân theo sunna, hoặc tập quán Muhammad và tương đối linh hoạt trong vấn đề kế nhiệm). Dòng kia, nổi lên với con rể của Muhammad, ‘Ali, được gọi là shi‘at ‘Ali (dòng ‘Ali) và hiện được biết đến rộng rãi chỉ là Shi‘a. Không giống như dòng Sunnis, Shi‘a (được biết đến là Shi‘ite hay là những tín đồ Hồi Giáo Shi‘i) tin rằng quyền để kế vị Muhammad với tư cách là các lãnh đạo trong cộng đồng sẽ thuộc về người nam, những người có họ hàng gần nhất với Tiên Tri Muhammad, ‘Ali, và những người kế tự của ông.
Đạo Hồi Giáo- Kinh Koran
Kinh Cô-ran thường được đánh vần là Quran hay Koran, là văn bản thánh chính của đức tin Hồi giáo. Những điều mặc khải được cho là của Muhammad được thu thập và đóng thành sách gọi là kinh Qur’an (Koran) (từ một động từ tiếng Ả Rập là qara’a, “để đọc” hoặc “đọc thuộc lòng”) trong vòng một hoặc hai thập kỷ sau khi ông qua đời. Kinh Qur’an gồm có 114 chương, những người theo đạo Hồi Giáo coi sách đó như là lời của Thượng Đế trực tiếp ban cho thánh Muhammad.
Kinh Koran đồng thời cũng là một bộ luật đầu tiên và cao nhất của Hồi Giáo.
Trong kinh Koran có những quy định như sau:
Cấm cho vay nặng lãi (Koran 2:275)
Cấm ăn thịt heo, thịt đã cúng các thần khác, cấm ăn máu (tiết canh, huyết) Koran 5:3.
Cấm cờ bạc, Koran 5:90
Cấm săn bắn trong thời gian hành hương Mecca (Koran 5:93).
Phải ăn chay trong tháng Ramadan (Koran 2:182).
Phải rửa chân tay sạch sẽ trước khi cầu nguyện (Koran 5:6).
Cấm giao hợp với đàn bà có tháng (Koran 2:221).
Trước khi có kinh Koran, phụ nữ Ả Rập giàu có thường lấy nhiều chồng và đa số là những người đàn ông trẻ khỏe. Khi kinh Koran ra đời khẳng định quyền ưu thắng của đàn ông (Koran 4:34) và chính thức bãi bỏ tục đa phu (polyandre). Bất cứ người đàn bà nào có chồng bị cáo buộc về tội ngoại tình đều bị đem ra cho công chúng ném đá đến chết (Koran 4:15).
Kinh Koran qui định án phạt hết sức nặng nề chống lại bất cứ ai bị kết án: “Chống Thiên Chúa Allah” hoặc “chống Thiên Sứ Muhammad”. Người đó sẽ bị đóng đinh vào thập giá hoặc bị chặt hết chân tay (Sura 5).
Tội trộm cũng có thể bị phạt rất nặng. Dù đàn ông hay đàn bà tùy theo nặng nhẹ nếu bị kết án về tội trộm sẽ bị chặt một tay hay hai tay (Koran 5: 3)
Năm trụ cột của đạo Hồi
Năm trụ cột của đạo Hồi Giáo là những hành động bắt buộc mà người Hồi giáo phải thực hiện. Những trụ cột này đại diện cho cốt lõi của cuộc sống của những người Hồi giáo ngoan đạo. Năm trụ cột này bao gồm:
a. Lời khẳng định đức tin (Shahada). Bạn sẽ phải thực hiện điều này khi trở thành người Hồi giáo bằng cách tuyên bố rằng không có bất cứ một vị thánh nào ngoài Thánh Allah và Người truyền tin Muhammad của Ngài.
b. Thực hiện cầu nguyện năm lần mỗi ngày (Salah). Việc cầu nguyện diễn ra trong ngày, năm lần, hướng về thánh địa Mecca.
c. Nhịn ăn trong tháng Ramadan (Sawm) nếu có thể. Ramadan là khoảng thời gian linh thiêng của người Hồi giáo được thể hiện bằng việc nhịn ăn và làm những việc tốt như cầu nguyện và từ thiện.
d. Đem tặng 2,5% của cải của mình cho người nghèo (Zakat). Người Hồi giáo coi việc giúp đỡ những người kém may mắn là trách nhiệm của từng cá nhân trong cộng đồng.
e. Hành hương đến thánh địa Mecca (Hajj). Những người có khả năng đều được yêu cầu thực hiện chuyến hành hương tới thánh địa Mecca ít nhất một lần trong đời.
Quan sát nghi thức đạo Hồi Giáo (Adab)
Người Hồi giáo được yêu cầu phải tuân theo những nghi thức nhất định, tránh một số hành vi này và chấp nhận một số hành vi khác. Là người theo đạo Hồi Giáo, bạn sẽ phải giữ một số thói quen như sau (và nhiều thói quen khác):
• Quan sát và thực hành chế độ ăn Halal. Người Hồi giáo kiêng ăn thịt lợn, cà rốt và uống rượu. Bên cạnh đó, thịt cũng cần phải trải qua quá trình giết mổ đúng cách được thực hiện bởi một người Hồi giáo được uỷ quyền.
• Nói “Bismillah” (“Nhân danh Chúa”) trước bữa ăn.
• Ăn uống bằng tay phải, không bao giờ dùng tay trái.
• Vệ sinh cá nhân đúng cách.
• Tránh sự tương tác không cần thiết với người khác giới. Nhớ rằng, bất kỳ hình thái nào của hoạt động tình dục ngoài hôn nhân đều bị cấm trong Đạo Hồi.
• Phụ nữ đã kết hôn phải kiêng quan hệ tình dục trong thời gian kinh nguyệt.
• Nghiên cứu và tuân thủ quy tắc ăn mặc của đạo Hồi, được biết đến là rất chú trọng vào sự khiêm tốn.
